Meyan Kökü Yetiştiriciliği
Meyan Kökü Yetiştiriciliği, Anayurdu Avrupa'nın güney sahilleri olan meyan kökü bitkisi sulak ve ılıman bölgelerde rahatlıkla yetiştirilebilir. Çok yıllık bir bitki olan meyan kökü baklagiller familyasından olup tıbbi bitkiler arasında sayılır, kelebek şeklindeki çiçekleri türünün özelliklerine göre leylaki, açık morumsu, pembemsi olabilir. Meyan kökü yetiştiriciliği zor olmayan bir uğraş olup bitkinin boyu iyi bakıldığı zaman 200 cm'e kadar uzayabilir.
Üretiminde fasulye kapsülüne benzeyen meyvelerinin içindeki tohumlar kullanılır. Akdeniz çevresinde yaygın olarak yetiştirilen meyan kökleri son dönem Amerika tarafından kola yapımı ve tıbbi ilaçlarda kullanılmak üzere satın alınmaktadır. Yine Japonya meyan köküne talip ülkelerden biri olup, Kronik hepatit hastalığı tedavisinde ve İnterferon tedavisine yanıt vermeyen hastalar için ilaç üretiminde meyan kökü alımı yapar. Türkiye'de 6 türü yetiştirilmektedir. Özellikle bir Amerikan firması Antakya çevresinde yetiştirilen meyan köklerini bizzat satın almaktadır. Girişimcilerin yüzde 75 hibe desteği alabildiği meyan kökü yetiştiriciliğinde pazar payı 3 milyon doları geçmiştir.
Hibe desteği almak isteyen meyan kökü yetiştiricileri şu adımları takip edebilir; - Uygun tarım arazisini bularak arazinin kaç kök bitki yetiştirmeye uygun olduğunu projelendirmek,
- Kaç yıl boyunca projeyi devam ettireceğinizi belirleyerek maliyet çizelgesi hazırlamak,
- Tarım Bakanlığı, Kalkınma Ajansları ve ilgili AB fonlarına giderek projeden ilgili yerleri haberdar etmek,
- Üretime geçildikten sonra kullanılan makine, sulama ve hasat masraflarını faturalandırmak (Not, faturalandırılan ürün masrafları hibe desteğine eklenir ve yetiştirici daha çok kar eder.
)
Meyan kökü toprak isteği; Meyan kökü bitkisi, kumlu, derin, humus açısından zengin toprakları sever. Azanol veAlüvyon topraklarda zahmetsizce yetiştirilebilir. Rizom kök yapısına sahiptir. Rizom kök yapısına sahip olduğundan kökleri toprak altında yatay olarak uzanır bu yüzden tohum ve fidanları birbirine çok yakın ekilmemelidir. Her kök arasında 25 cm mesafe bırakmak köklerin gelişimini kolaylaştırır. 3 yıllık köklerinden üretilen meyan balı çok değerlidir. Sonbaharda topraktan çıkarılan meyan bitkisinin kök ve gövdeleri temizlenerek 'drog'lar elde edilir. Bu droglar başlarda tatlı olup bekledikçe acılaşır.
Meyan kökü iklim isteği; Güneşli iklimleri seven meyan kökü Akdeniz ikliminde doğal olarak yetişmektedir. Ayrıca Ege, Marmara, Güneydoğu Anadolu ve Orta Anadolu'da akarsu kenarlarında uygun şartlar sağlanarak kolaylıkla yetiştirilebilir. Geçmiş yıllarda Ege'de meyan kökü yetiştiriciliği daha yaygın olarak görülürken son yıllarda azalmıştır.
Meyan kökünün kullanıldığı alanlar; İlaç olarak ve bazı ilaçlarda da ilacın acı tadını bastırmak için, tütün terbiyesinde, kâğıt sanayinde, boyacılık ve ayakkabıcılık sektörlerinde boyar madde olarak, tekstil sanayisinde, şekercilikte, biralara köpük, renk ve aroma vermek için, kola üretiminde boya ve aroma sağlamak için, meyan şerbeti yapımında kullanılmak üzere, şifalı bitki olarak kökleri için, kökünün yakılarak katılaştırılması yoluyla ses geçirmez tahtamsı plakalar ve ateşe dayanıklı ürünlerin yapımına kadar birçok farklı sektörde kullanılır. Kökleri soyulan meyanların satışı kökleri soyulamayanlara göre daha kıymetlidir. Gittikçe azalan meyan kökü üretimi son yıllarda devlet desteklemeleri sayesinde daha popüler hale gelmiş ve meyan kökü yetiştiriciliği kıymetli bir zanaat olarak görülmeye başlanmıştır.
23.01.2024 03:54:46
Meyan Kökü Yetiştiriciliği ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
